دردسرهای سرانجام نامه ای با کووید 19 - جملات زیبا

به گزارش ایران، اگر کسی دفاع از خاتمه نامه را تجربه نموده باشد می داند چه فرایند سختی است. اما مسأله فقط روز دفاع از خاتمه نامه نیست و بعضی از دانشجویان می گویند در این دوره برای دسترسی به منابع، اطلاعات و داده ها آنقدر اذیت شده اند که تمام دوران تحصیل تا این حد به مشکل برنخورده بودند.

خاتمه نامه از راه دور

رویا دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی یکی از دانشگاه های دولتی تهران است. وقتی دوم اسفند ماه سال گذشته به آنها گفتند باید تا 5 اسفند خوابگاه را تخلیه نمایند فکر نمی کرد کرونا آنقدر ادامه پیدا کند که مجبور گردد از راه دور خاتمه نامه بنویسد: پنج اسفند پارسال از تهران به کرمان آمدم و دسترسی ام به استادان، کتابخانه و منابع قطع شد. قرار بود همان روزها استاد راهنمایم را ببینم و درباره موضوع تحقیق بیشترصحبت کنیم که نشد.

فروردین و اردیبهشت هم سرعت اینترنت پایین بود و دسترسی به منابعی که می خواستم دانلود کنم تقریباً غیرممکن شده بود. خوابگاه هم بسته بود و نمی توانستم به تهران بیایم. مجبور شدم یک تعداد کتاب بخرم که آن هم با تأخیر به دستم می رسید. کتاب های مرجع که باید در خاتمه نامه به آنها رفرنس می دادم در دسترس نبود و دوستانم از آنها عکس می دریافتد و برایم می فرستادند. فکر کنید چه فرایند زمان گیری بود. متن خاتمه نامه را هم تا یک جایی پیش می بردم و بعد دوستانم مجبور بودند پرینت بگیرند و به دست استاد برسانند.

کارهای اداری هم در این دوره دائم به مشکل برمی خورد مثلاً کارمندان آموزش، مرتب در دانشگاه نبودند. مکالمه حضوری با استادان متوقف شده بود. این روزها درحالی برای دفاع آماده می شوم که هنوز خیلی از قسمت های کارم ناقص است. حالا هم دائم فکر می کنم نکند موقع دفاع اینترنت قطع و وصل گردد یا برق برود. نکند اطلاعاتی را که بارگذاری می کنم همه استادان نتوانند ببینند. همه اینها روی نتیجه نهایی کار اثر گذار است.

دفاع با خون دل

سوم اسفند سال 98 وقت دفاع خاتمه نامه دکترای احمد بود. در دانشگاه دولتی که او در آن درس می خواند باید برای دفاع با هشت نفر هماهنگی انجام می شد؛ دو راهنما، دو مشاور و 4 استاد داور. سالن دفاع را هم آماده کرد و راضی بود بالاخره بزودی می تواند از فرایند سخت دفاع از خاتمه نامه دکترا گذر کند. اما اعلام ناگهانی شیوع کرونا در ایران و تعطیلی دانشگاه ها همه کارها را به هم ریخت: روز دفاع زودتر به دانشگاه آمدم؛ تا به حال آنقدر دانشگاه را سوت و کور ندیده بودم. جلسه دفاع کنسل شده بود و همه چیز روی هوا بود. اگر یادتان باشد اسفند سال قبل به شکل عجیب وغریبی همه از کرونا ترسیده بودند. باورتان بگردد یا نه فرایند دفاعم به 15 تیرماه افتاد یعنی چند ماه کارم عقب افتاد. یکی از استادان به خارج از کشور رفت بعد پروازها کنسل شد و دیگر ایران نیامد. دریافت امضا از ایشان خودش یک کار سخت بود. یکی از معضلات همین سفرهای خارجی استادان بود. بعضی هم خارج از شهر بودند. خلاصه برگزاری دفاع و پیدا کردن استادان برای امضای فرم دفاع تبدیل به یک معضل شد چون تا زمانی که استادان برگه ها را امضا ننمایند ما اجازه دفاع نخواهیم داشت. ماشین می گرفتم تا دم خانه استادان می رفتم و امضا می گرفتم. البته بعد در شیوه نامه جدیدی گفتند امضای الکترونیک استادان هم قابل قبول است. دانشگاه ما گفت که گروه ها خودشان مشخص نمایند دفاع چگونه باشد. دانشکده ماهم مقرر کرد دفاع حضوری باشد اما در دعوت میهمان محدودیت قائل شدند و من با کادر آموزش در جلسه دفاع 10 نفر شدیم. خلاصه این مدلی و با خون دل از خاتمه نامه دکترایم دفاع کردم.

پای قله کوه

حمیده فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات دانشگاه آزاد، خرداد ماه سال جاری از خاتمه نامه اش دفاع کرد. مدیریت دانشگاه آنها اعلام نموده بود دفاع مجازی ممنوع است. این موضوع برای حمیده سختتر هم بود چراکه او دارای معلولیت است: من و خیلی ازبچه ها در این شرایط مجبور شدیم حضوری دفاع کنیم. دانشگاه ما خارج از تهران در شهرک قیامدشت واقع شده که یک جهت پر خطر و منتهی به بیابان و کوه است. داخل دانشگاه هم فضا خیلی عظیم و باز است و دانشکده ها و ساختمان اداری خیلی از هم فاصله دارند. من برای دریافت امضا از مسئولان مربوطه و برای کارهای قبل و بعد از خاتمه نامه و فارغ التحصیلی چندین بار باید ساختمان علوم انسانی و اداری را که از هم فاصله زیادی دارند طی می کردم. آدم سالم هم در این شرایط اذیت می گردد چه برسد به من که دارای معلولیت هم هستم و خردادماه سال جاری هم راه رفتنم واقعاً افتضاح بود. تازه ساختمان اداری دانشگاه هم با توجه به اینکه نوساز است اما رمپ و امکانات برای افراد دارای معلولیت ندارد. بنابراین هربار می خواستم از این سکوها بالا و پایین بروم باید منتظر می شدم تا یک نفر پیدا گردد و یاریم کند. مدیریت دانشکده هم طبقه چهارم بود و دراین شرایط آسانسورهم خراب بود تا اینکه یکی از بچه ها یاری کرد و امضاها را گرفتم. تازه بعد از آن باید فرم ها را در سایت بارگذاری می کردم و سی دی و خاتمه نامه را تحویل می دادم. بعد از انجام این کارها تازه مجوز دفاع می دادند که باید حضوری پیش مدیر گروه و استاد راهنما و استاد مشاور می رفتم و آنها را در جریان روز دفاع قرار می دادم با همه این بدبختی ها بالاخره دفاع کردم.

حمیده مجبور شد برای هر کار کوچکی یک روز کامل وقت بگذارد چون در دوران کرونا و قرنطینه کارمندان دانشگاه هم یکی در میان سرکار می آمدند خلاصه اینکه برایش رفتن سرقله کوه راحت تر از طی کردن همه این مراحل بود.

عاطفه هم در بلبشوی کرونا از خاتمه نامه کارشناسی ارشدش در دانشگاه شهید بهشتی دفاع نموده است. او می گوید: باید تا آخر اسفند 98 دفاع می کردم، اما نتوانستم. من همه کارها را انجام داده بودم واستاد راهنما هم خاتمه نامه را تأیید نموده بود اما استاد مشاورم مشکل قلبی داشت و گفت نمی تواند در جلسه شرکت کند. برای داوری هم با هفت - هشت نفری حرف زدم اما گفتند از ترس کرونا حاضر نیستند در جلسه حضور پیدا نمایند. دانشگاه اجازه دفاع مجازی هم نمی داد. خلاصه اینکه مجبور شدم با وجود شهریه دوره شبانه یک ترم دیگر را تمدید کنم تا رسیدم به مهرماه سال جاری که بالاخره توانستم دفاع کنم. تمام این دوره با تنش گذشت؛ استرس هزینه را هم داشتم.

افت کیفی پژوهش در دانشگاه ها

یعقوب موسوی، جامعه شناس و استاد دانشگاه درباره سختی فعالیت های پژوهشی در دوره کرونا می گوید: البته سختی ها فقط مختص دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکترا که خاتمه نامه می نویسند نیست و درکل بسیاری از کارهای پژوهشی - عملی با مشکل روبرو شده است؛ می توان گفت سخت ترین مسأله تحصیل در دوره کرونا همین بخش است.؛ بویژه رشته هایی که احتیاج بیشتری به مطالعه میدانی دارند. مثلاً اجرای پرسشنامه و مصاحبه خیلی سخت شده. خیلی از دانشجویان برای تحقیق احتیاجمندند 250 یا تعداد بیشتری پرسشنامه پر نمایند، تصور کنید دانشجو باید با 250 نفر و گاه بیشتر ارتباط برقرار نمایند. البته همواره هم این طور نیست که بتوانند مسائل شان را مجازی حل نمایند.

به گفته این استاد دانشگاه از زمانی که تشکیل کلاس های حضوری لغو شده و فعالیت های پژوهشی آنلاین و مجازی شده مسائل زیادی هم برای استادان و هم برای دانشجویان ایجاد شده و افت کیفی عظیمی به دانشگاه ها در بخش پژوهشی وارد شده: به هرحال در بخش آموزش می توان با صحبت و انتقال مباحث به نحوی سطح کیفی را حفظ کرد. اما در پژوهش چه در بخش جمع آوری اطلاعات و چه جمع آوری داده ها در بخش میدانی و چه آنجایی که دانشجو برای دسترسی به منابع احتیاج به کتابخانه دارد، محدودیت های زیادی هست. من موارد متعددی را شخصاً تجربه نموده ام و با چه بکنم و چه نکنم های متوالی دانشجوها ابهام، سؤال و سردرگمی شدیدشان روبه رو بوده ام. بعضی دانشجویان اجازه حضور در خوابگاه و کتابخانه را ندارند و همین مسأله کار را برای آنها سخت تر نموده است. متأسفانه بخش های پژوهشی بعد از دوره کرونا لطمه جدی می بینند.

کرونا دوره ای است که باید از خودت دفاع کنی اما حتی این هم ساده نیست چه برسد به دفاع از خاتمه نامه دانشگاهی ات.