خلق مثلت طلایی گلریز، سبزواری و شاهنگیان با برخریزید - جملات زیبا

گروه فرهنگ و هنر : محمد حسین آبادی

حافظه تاریخی ملت ایران پر است از سرودهای انقلابی ای که شاید بسیاری از مخاطبان نام سرایندگان و خالقان آنها را ندانند. هر چند خالقان این آثار نیز خود هیچگاه در قید و بند این نبودند تا به وسیله این محصولات به معرفی خود بپردازند و اساسا فضای مخلصانه و مجاهدانه سال های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی نیز به شکلی بود که بسیاری از فعالان آن دوره هیچگاه به فکر مطرح کردن نام خود نبودند.

اما همه اینها باعث نمی گردد نسل جدید از شناختن چهره های موثر آن دوره غافل شوند. برخیزید کوششی برای معرفی یکی از همین چهره های موثر اما کمتر شناخته شده است. حمید شاهنگیان از جمله هنرمندانی بود که درتظاهرات روز 17 شهریور تهران نیز حضور داشت و بعدها به شکل تجربی و از روی دغدغه های شخصی که داشت وارد جهت خلق سرودها و ترانه های انقلابی شد.

شاهنگیان از آن دسته مبارزان انقلابی بوده که حکم ارتش یک نفره را داشته است. او برای حفظ یاد و خاطره شهدای 17 شهریور در دوره ای که خفقان و دیکتاتوری رژیم پهلوی به اوج خود رسیده بود، به تنهایی همه کارهای مربوط به فراوری و ضبط سرود 17 شهریور را انجام می دهد؛ اتفاقی که با توجه به امکانات محدود آن دوره، اتفاقی خاص و قابل توجه بود.

برخیزید مروری بر خاطرات شاهنگیان از دوران کودکی و دانشجویی و پیش از ورود به جهت مبارزه تا دوران پر از کوشش مبارزاتی و سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.

نکته جالب توجه در ارتباط با این کتاب، نه فقط تجربه شاهنگیان از فعالیت های مخفیانه انقلابی در سال های دیکتاتوری پهلوی، بلکه خاطرات او به عنوان یک دانشجوی مذهبی از تجربه حضور در دانشگاه های آمریکا در آن دوره است؛ دوره ای که در آنجا دانشجویان مذهبی از یک سو و دانشجویان کمونیست و پیروان سایر تفکرات مبارزاتی نیز هر کدام به نحوی در حال برنامه ریزی برای مبارزه با رژیم پهلوی بودند.

اما گذشته از این ویژگی جالب توجه، قطعا بهترین و خواندنی ترین بخش کتاب، خاطرات همکاری حمید شاهنگیان با مرحوم حمید سبزواری پدر شعر انقلاب است. همکاری این دو در کنار صدای ماندگار محمد گلریز، سازنده بخش بزرگی از خاطرات موسیقایی مردمی است که تجربه زیستن در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی را داشتند.

خمینی ای امام، برخیزید ای شهیدان راه خدا، نصرمن الله، 17 شهریور و 13 آبان بخشی از مهم ترین این آثار هستند که نه فقط در آن دوره، بلکه در زمان کنونی نیز در میان بسیاری از جوان هایی که تجربه زیست در آن دوره را نداشتند هم حفظ شده است.

در بخشی از این کتاب در ارتباط با چگونگی شکل دریافت یکی از سرودهای انقلابی در ذهن حمید شاهنگیان و خلق آن می خوانیم: در گیر و دار تظاهرات و رویارویی های مردم با نیروهای نظامی، همواره با خودم فکر می کردم این سربازها چرا به مردم تیراندازی می نمایند؟ چرا مردم را می کشند؟ مگر اینها از این ملت نیستند؟ چرا متوجه نیستند؟ چرا نمی فهمند نباید این کار را بنمایند؟ اصلا شعارهایی مانند برادر ارتشی، چرا برادرکُشی؟ که عمومی شد، دلیلش همین نگاه از سوی مردم بود دیگر. به این نتیجه رسیدم باید به سربازها هم در کارهای فرهنگی مان توجه کنیم. مخصوصاً درباره خود آنها هم باید کاری انجام داد. نتیجه این شد که سرود سرباز را در محرم (آذر) سال 1357 ساختم. در این سرود، روی سخنم با سرباز بود. داشتم با او صحبت می کردم. به او می گفتم که تو هم بیا و به مردم ملحق شو تا با همدیگر بتوانیم از پس این نظام جابر بر بیاییم: بیا سرباز، ای برادر رشیدم/ بیا سرباز، ای امیدم// بیا سرباز که گر به جمع ما درآیی/ بدمد صبح سپیده دم// شبی به خانه ها گذر کن/ به اشک مادران نظر کن تا بینی// نشان ز ماتم جدایی/ ز گُلبنی که غنچه هایش برچینی. برخیزید با کوشش روح الله رشیدی نوشته شده و محصول واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی است که انتشارات راه یار آن را در 208 صفحه منتشر نموده است.